Świat wirtualny, który jest drugim środowiskiem wychowawczym, kształtującym postawy dzieci i młodzieży, może być groźny dla wszystkich sfer funkcjonowania: psychicznej, moralnej, społecznej, intelektualnej i fizycznej.

Najbardziej dostrzegalne z nich to zmiany psychiczne, które w ekstremalnej wersji prowadzą do izolacji społecznej i wyłączenia z realnej rzeczywistości. Media interaktywne zastępują młodym ludziom naturalne relacje społeczne. Autorytet osób bliskich i pracowników placówek wychowawczych maleje, ich rolę przejmują media. Nie jesteśmy przygotowani do tych nowych wyzwań.

Rodzice nie są świadomi skali problemu. Zgłaszają się do poradni psychologiczno-pedagogicznych i szukają pomocy specjalistów dopiero, gdy u młodych ludzi pojawia się agresja, frustracja, wręcz przemoc w momencie ograniczenia im dostępu do mediów. A bywa jeszcze gorzej, kiedy młody człowiek podporządkowuje swoje życie światu wirtualnemu. Wtedy dostęp do osoby z tym problemem jest bardzo ograniczony, a często kończy się tragicznie. Nie sposób tu nie wspomnieć o zjawisku „hikkomori”, czyli buntu zamkniętego pokoju, który na skalę masową występuje w Japonii. Badania naszych naukowców wskazują, że zaczyna być to również problemem w naszym kraju.

Poważnym problemem jest cyberprzemoc – to jest zastraszanie, prześladowanie i wyśmiewanie innych osób w internecie. Jest to tym bardziej niebezpieczne, że obraźliwe treści są w bardzo krótkim czasie rozpowszechniane i zazwyczaj pozostają w sieci na zawsze. Bardzo niebezpieczne strony internetowe zawierają gotowe scenariusze samobójstw lub samouszkodzeń. Udowodniono co najmniej kilkadziesiąt przypadków samobójstw, inspirowanych przez internet.

W poszukiwaniu adrenaliny młodzi ludzie nagrywają autentyczne filmy o własnych ryzykownych lub wręcz destrukcyjnych zachowaniach (np. łamanie ręki kolegi, przebieganie przed rozpędzonym pociągiem lub skoki z wysokich obiektów). Jest to również sposób na zaistnienie w środowisku rówieśniczym, poprzez pokonywanie strachu i zahamowań. Korzystają często z tego sposobu bardzo zdesperowani i nagminnie odrzucani w grupie społecznej uczniowie. Jest to rodzaj wkupienia się, a równocześnie zaistnienia w równoważnej dla nich przestrzeni wirtualnej.

7 lutego 2017 w około 100 państwach na całym świecie będziemy obchodzić Dzień Bezpiecznego Internetu. Hasłem przewodnim nadchodzącego wydarzenia jest „Razem zmieniamy internet na lepsze”. To ważna data w kalendarzu działań na rzecz edukacji w zakresie bezpieczeństwa dzieci i młodzieży w internecie. Więcej informacji na ten temat można znaleźć na stronie saferinternet.pl.

Literatura:

1. Cyfrowa demencja – Manfred Spitzer

2. Nasze dziecko w wielkiej sieci – Anna Andrzejewska

Artykuł opracowany na podstawie publikacji Anny Wójcińskiej z Miejskiej Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Koninie